EN | TR
E-ISSN: 2717-9206
Teknolojik Desteğe Bağımlı Yaşayan Kronik Hastalık ve Sakatlıkları Olan Çocukların Bakım Verenlerinin Yükü ve Hayat Kaliteleri: Bir Merkezden Görünüm
PDF
Atıf
Paylaş
Talep
Özgün Araştırma
CİLT: 10 SAYI: 3
P: 180-185
Aralık 2023

Teknolojik Desteğe Bağımlı Yaşayan Kronik Hastalık ve Sakatlıkları Olan Çocukların Bakım Verenlerinin Yükü ve Hayat Kaliteleri: Bir Merkezden Görünüm

J Pediatr Emerg Intensive Care Med 2023;10(3):180-185
DOI: 10.4274/cayd.galenos.2023.55707
Nilgün Erkek 1
Melahat Akdeniz 2
Ali Kılınç 2
1. Akdeniz University Faculty of Medicine, Department of Pediatric Emergency, Antalya, Turkey
2. Akdeniz University Faculty of Medicine, Department of Family Medicine, Antalya, Turkey
Bilgi mevcut değil.
Bilgi mevcut değil
Alındığı Tarih: 30.11.2022
Kabul Tarihi: 25.05.2023
Yayın Tarihi: 03.10.2023
PDF
Atıf
Paylaş
Talep

ÖZET

Giriş:

Kronik hastalığı ve engeli olan, yaşamak için tıbbi teknolojilerin desteğine (TD) ihtiyaç duyan çocukların evde yürütülen karmaşık hemşirelik bakımı, genellikle ebeveynlerin üzerinde olan bakım yüküne yol açmıştır. Bu çalışma, merkezimizde izlenen teknolojik desteğe bağımlı çocukların bakım verenlerinin bakım verme yüklerini ve yaşam kalitesi algılarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.

Yöntemler:

Kronik hastalığı olan TD çocuklarına birincil bakım verenleri ile gerçekleştirilen ankete dayalı geriye dönük, gözlemsel bir çalışma yürütüldü. Zarit yük ölçeği (ZBS) ve SF-36 yaşam kalitesi ölçeğinin Türkçe versiyonu kullanıldı.

Bulgular:

Birincil bakım verenlerin çoğu, TD’li çocukların anneleri (%61) veya babalarıydı. Katılımcıların %62’si bu çocuklara 3 yıldan fazla süredir bakmaktaydı ve %75’i kurumsal evde bakım hizmetlerinden yararlanamamaktaydı. Bakıcıların yarısından fazlası geçimlerini sağlamak için yeterli gelire sahip olmadığını ve yaklaşık yarısı bakım vermek için kendi işini bırakmak zorunda kaldığını belirtti. Bakım verenlerin %74’ünün en az bir kronik hastalığı olduğu, %32’sinin tedavi altında psikolojik sorun yaşadığı görüldü. ZBS ile ölçülen toplam bakım yükü puan ortalaması 52,8±14,3 puan olup orta düzeyde yüke işaret etmektedir. Bakım verenlerin yükü, ZF1 ve ZF2 alt ölçek boyutları ile yüksek güçlü bir pozitif korelasyon gösteriyordu. ZF3 ve ZF4 alt ölçek boyutları ile orta düzeyde pozitif korelasyon gösteriyordu (p<0,05). Bakım verenlerin artan yaşı, kadın cinsiyetinde oluşu, düşük gelir düzeyi, kronik sağlık sorunlarının varlığı ZF1 alt boyutunda anlamlı fark yaratıyordu. Bakım verenlerin yaşam kalitesi puanları 8 alt kategoride de Türkiye ortalamasının altında bulundu (p<0,05). Ortalama bakım verme yükü arttıkça, 8 kategorinin tamamında bakım verenlerin yaşam kalitesi puanları azalıyordu.

Sonuç:

Bu yerel ve küçük ölçekli çalışma sonuçları, medikal ve kurumsal profesyoneller tarafından bu çocukların bakım verenlerinin tanımlanmasına ve desteklenmesine yönelik hedefli stratejiler geliştirilmesine ve aile düzenlerinin sürdürülmesine katkıda bulunabilir.