ÖZET

Kafa travması olan çocuklarda serum S100BB düzeyi ile travmatik beyin yaralanması (TBY) arasındaki ilişkiyi değerlendirmek ve beyin hasarının bir göstergesi olarak geçerliliğini ortaya koymaktır.

Çalışmaya ileriye yönelik olarak, kafa travmasıyla çocuk acil bölümüne başvuran 18 yaşından küçük hastalar alındı. Hastalardan başvuru anında S100BB için kan örneği alındı. Şikayet ve fizik muayene bulgularına göre TBY olduğu düşünülen hastalara bilgisayarlı beyin tomografisi çekildi. Kontrol grubu, yaş ve cinsiyet açısından benzer sağlıklı çocuklardan oluşturuldu.

Çalışmaya ortanca yaşları sırasıyla 6 (IQR= 3-10) yıl ve 6,3 (IQR= 2,3-9,2) yıl olan 109 kafa travmalı ve 37 kontrol olgusu alındı. Çalışma ve kontrol grubu arasında yaş ve cinsiyet açısından istatistiksel farklılık yoktu (p>0,05). Kafa travmalı olguların %82,6’sının Glasgow koma skalası (GKS) 15, %11,9’unun GKS 9-14 ve %5,5’inin GKS <8’di. Olguların %11 (12/109)’inde TBY saptandı. Kafa travmalı hastaların ortanca S100BB değeri (0,049 µg/L, IQR=0,023- 0,116) kontrol grubuna göre (0,015 µg/L, IQR= 0,009- 0,032), TBY olan olguların ortanca S100B değeri (0,418 µg/L, IQR= 0,056- 0,983), olmayan olgulara göre (0,044 µg/L, IQR= 0,020- 0,098), istatistiksel olarak anlamlı yüksek bulundu (sırasıyla, p=0,001 ve p=0,001). Serum S100BB ile GKS arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif korelasyon (r= -0,370; p= 0,001) saptandı. TBY varlığını öngörmede çoklu karşılaştırmalı regresyon analizinde, fizik muayenede nörolojik defisit varlığı (RR 21,3, %95 GA 1,7-255, p=0,016) ve serum S100BB (RR 7,2, %95 GA= 1,1-7,2, p=0,039) en anlamlı değişkenler olarak bulundu.

Bu çalışmada çocukluk çağı kafa travmalı olgularda TBY’ını öngörmede serum S100BB düzeyinin geçerli olduğu bulunmuştur. Travma sonrası ilk altı saatte S100BB’nin kullanılması, beyin tomografisi çekilmesi gerekli olan hastaların belirlenmesinde yararlı olabilir.